https://allwine.ge

საქართველოში ვაზის უამრავი ჯიშია, რომლებიც საუკუნეთა მანძილზე დაავიწყდა მოსახლეობას. კომუნისტური რეჟიმი, რომელიც საქართველოს იძულებით მოახვიეს თავს 1921 წელს, საჭიროდ მიიჩნევდა მხოლოდ 7 ჯიშის ვაზიდან მოსავლის მიღებას. ღვინო მასობრივი წარმოების ალკოჰოლურ სითხედ იქცა, რამაც ადგილი აღარ დატოვა ვაზის ასობით უნიკალური ჯიშისთვის, რითაც ასე მრავალფეროვანია საქართველო. დღეს ამ ბლოგში ერთ-ერთი ასეთი ჯიშის შესახებ მსურს მოგითხროთ, ჯიშის, რომელიც საუკეთესო თვისებებით გამოირჩევა, მაგრამ რომელიც თითქმის დავიწყებას არის მიცემული.

ვაზის ამ ჯიშს ავასირხვა ჰქვია. ის თეთრყურძნიანი ჯიშია, რომელიც ძალიან მაღალი ღირსებების მქონე ღვინოსაც იძლევა და სასუფრედაც წარმატებით გამოიყენება.

საკუთარი მორფოლოგიური აგებულებით ავასირხვა ძალიან ჰგავს აღმოსავლეთ საქართველოს ვაზის ჯიშებს, ყველაზე მეტად კი რქაწითელს. მათ შორის მსგავსება მართლაც გასაოცარია, თუმცა, ეს იმას სულაც არ ნიშნავს, რომ ავასირხვა და რქაწითელი ერთი და იგივეა. ავასირხვა არის ძირძველი წარმოშობის აფხაზური ჯიში, რაზეც მიუთითებს სახელწოდების ლინგვისტური სტრუქტურა და მისი გავრცელების არეალი, აფხაზეთის ჩრდილო-დასავლეთი ნაწილი, სადაც შეუძლებელია, ის უპირატესად გავრცელებულიყო, საქართველოს აღმოსავლეთიდან რომ იყოს შესული. აღმოსავლეთ საქართველოდან გავრცელებული ჯიში უმეტესად აფხაზეთის სამხრეთ-აღმოსავლეთში მოიკიდებდა ფეხს და არა ჩრდილო-დასავლეთში.

ავასირხვა საკუთრივ აფხაზეთის ტერიტორიაზე გვხვდება. სხვაგან არსად არ არის გავრცელებული. ევროპაში ფილოქსერას კატასტროფამდე, რომელიც საქართველოსაც ძლიერ შეეხო მე-19 საუკუნეში და რომელმაც ევროპის მევენახეობის ყველა რეგიონი დააზარალა კვიპროსის გამოკლებით, რომელიც კუნძულოვანი და შორი მდებარეობის გამო კატასტროფას გადაურჩა, ავასირხვა უხვად იყო გაშენებული აფხაზეთში და ძირითადად მაღლარად ხარობდა. სწორედ ეს და ვაზის ავადმყოფობათა წინააღმდეგ ბრძოლის საშუალებების არცოდნა იყო ამ ჯიშის განადგურების ძირითადი მიზეზი, თუმცა მის გახარებასა და გამრავლებაზე არც საბჭოთა ხელისუფლებას აუტკიებია თავი, რომელიც სწორედ ფილოქსერას მსგავსად მოევლინა ოდნავ მოგვიანებით საქართველოს. ის სოფელ ახალსოფელში, ორჯონიკიძის სახელობის კოლმეურნეობაში მოჰყავდათ სულ რაღაც 0,5 ჰექტარ ფართობზე.

ავასირხვას მტევანი საშუალო ზომისაა, კონუსისებური. თუმცა ჯიში ადრე შემოდის და უხვ მოსავალსაც იძლევა (დაახლ. 7 ტონა ერთ ჰექტარზე). დარგვიდან უკვე მესამე წელს იძლევა ნაყოფის ნაწილს.

ავასირხვა კარგად უძლებს ჭრაქს და ნაცარს. ძლიერი იმუნური სისტემა აქვს და ავადმყოფობების მიმართ მდგრადია.

შაქრიანობა მაღალი აქვს. ხშირად ჯიშის შაქრიანობა 22,3 %-საც კი აღწევს. მჟავიანობაც მაღალი აქვს, 9,3 %-დან 11,3 %-მდე. ცნობილი ე. წ. კოლხური ღვინის მისაღებად მას გვიან კრეფენ, რათა შაქრიანობა საკმარისად დააგროვის.

მისი ღვინო გამჭვირვალეა, ოქროსფერი, ნაზი და ძლიერი არომატების მქონე, მოტკბო, ბუნებრივად ცქრიალა და ძალიან გემრიელი. თუმცა, მისგან ძველი კოლხური ტიპის, ნახევრად ტკბილი ღვინოების წარმოება საბჭოთა მმართველობის პერიოდში დავიწყებას მიეცა.

დავით ჩუთლაშვილი